Rangerstation Boumba Bek

De Afrikaanse bosolifant leeft zoals zijn naam al doet vermoeden in de bossen van Afrika. Een ander leefgebied dan zijn verwante soort: de savanneolifant. De bosolifant is iets kleiner en donkerder, heeft rondere oren en zijn slagtanden staan rechter.

Een schokkende daling

In de afgelopen 10 jaar heeft de populatie bosolifanten op een aantal plekken een schokkende daling van wel 80%. Omdat de vraag naar ivoor sterk is gestegen, is ook het stropen enorm toegenomen. Criminele bendes hebben geavanceerde apparatuur waarmee ze de kuddes weten op te sporen om de bosolifanten vervolgens te doden voor hun slagtanden. Pondo bai is een populaire open plek voor bosolifanten in Boumba Bek, omdat hier essentiële zouten uit de grond gehaald kunnen worden. Helaas zijn ze hier extra kwetsbaar voor stropers.

Op dit moment hebben wij niet uitrusting van goede kwaliteit om deze professionele bendes tegen te houden. Wij hebben geen moderne apparatuur, betrouwbare stroomvoorziening en veilige plek om de bosolifanten goed in de gaten te kunnen houden.

Bouw mee aan een modern rangerstation!

Begin dit jaar hebben we met succes campagne gevoerd om bosolifanten te beschermen in Nki National Park. Met zijn allen hebben we €20.000 euro opgehaald, waarmee we een modern rangerstation hebben kunnen bouwen met onder andere:

• een uitkijktoren, zodat de rangers het gebied goed in de gaten kunnen houden;
• camera’s waarmee de rangers de bosolifanten kunnen monitoren en de aanwezigheid van stropers kunnen signaleren;
• nieuwe GPS-communicatieapparatuur zodat de rangers snel kunnen communiceren met het hoofdkwartier en hulptroepen kunnen inschakelen;
• zonnepanelen zodat er altijd stroom is voor de apparatuur.

Het rangerstation staat er al en de rangers zijn er ontzettend blij mee en kunnen hier nu de bosolifanten permanent beschermen. De dieren laten zich hier gelukkig weer steeds vaker zien en in de laatste twee maanden zijn helemaal geen pogingen tot stroperij geconstateerd. Ook Boumba Bek is één van de weinige leefgebieden van de bosolifanten waar de populatie drastisch is verlaagd. Daarom willen we ook hier de rangers ondersteunen, zodat ook zij de bosolifanten permanent kunnen bewaken.

Bouw mee, dat kan al vanaf 20 euro! En natuurlijk houden we je dan op de hoogte van de bouw van het rangerstation en ons werk in Boumba Bek National Park.

Wat doen we met het geld?

We hebben €20.000 nodig om een modern rangerstation te bouwen, zie onderstaande grafiek. Als het lukt om meer dan €20.000 te crowdfunden, zullen we dat investeren in extra training en uitrusting voor de rangers en effectieve informantennetwerken rondom het park.

Wat doet WNF nog meer voor de bosolifant?

Ons project in Boumba Bek National Park is onderdeel van een groter Wildlife Crime-programma van WNF. Op verschillende plekken in Centraal-Afrika werken teams al jaren keihard om de bosolifanten te beschermen tegen stropers, met anti-stroperijbrigades in het veld. Het aantal veroordeelde stropers stijgt gelukkig dankzij informantennetwerken, undercoveroperaties en het trainen van opsporingsambtenaren en rechters. Ook schakelt WNF de lokale bevolking in voor het beheer van de omringende bossen. Daarmee wordt de lokale bevolking economisch gesteund, als alternatief voor stroperij én heeft WNF er bovendien ‘ogen en oren’ bij in de strijd tegen stroperij.

De stroperijbendes zijn enorm goed georganiseerd; we moeten alle zeilen bij zetten om wildlife crime tegen te gaan. Met een nieuw en modern rangerstation op een strategische locatie in Boumba Bek National Park willen wij de bosolifanten permanent de bescherming bieden die ze nodig hebben! En daarvoor hebben we jouw hulp nodig! Bouw je mee?

Gilles Etoga

Na zijn studie begon Gilles zijn carrière in 1996 met het beheer van een beschermd gebied in Zuidoost-Kameroen terwijl hij ook wetenschappelijke onderzoeken deed als bioloog. Later werkte hij aan oplossingen om stroperij tegen te gaan. In 2005 ging hij voor WNF werken aan het Northern Savannah Project, daarna als waarnemend programmamanager bij het Kudu Zombo programma en tot slot werd hij programmamanager in Jengi Tridom - waar Nki National Park onderdeel van is.

Jaap van der Waarde

Jaap en Afrika zijn nauw met elkaar verbonden. Jaap studeerde Biologie in Groningen. In 2004 vertrok hij naar Kameroen waar hij zich bezig hield met het instellen en versterken van beschermde gebieden, bescherming van olifanten en mensapen, dorpsbossen en andere vormen van lokaal beheer, en certificering van houtkap en palmolieproductie. Sinds 2010 woont Jaap weer in Nederland en zet hij zijn kennis en ervaring in bij WNF als natuurbeschermer met focus op Centraal-Afrika.

Waarom is juist dit gebied zo belangrijk?
De meeste bosolifanten ter wereld leven in het grensgebied van Zuid-Kameroen, Noord-Congo en Gabon. Het Boumba Bek National Park in Kameroen is een van de belangrijkste parken voor deze bosolifanten. Het gebied is waarschijnlijk zo rijk aan bosolifanten omdat er veel 'bais' zijn. Bais zijn open plekken in het bos waar zout in de grond zit. Bosolifanten komen naar deze plekken om dit zout uit de grond te eten en houden daarmee ook deze plekken open. Andere bosdieren zoals buffels, antilopen maar ook gorilla’s profiteren hiervan. Nki grenst letterlijk aan Noord-Congo en vormt daarmee een essentiële schakel tussen de olifantpopulaties in beide landen.

Waarom halen bosolifanten zout uit de grond?
Bosolifanten zijn vegetarisch en krijgen met hun eten weinig zout binnen. Dat zoeken ze op plekken in het bos waarvan ze weten dat er van nature zout in de grond zit. Dit zijn dan ook plekken van levensbelang voor de bosolifanten en ze komen er telkens terug. Stropers weten dat ook en wachten ze daar op. Daarom moeten we permanente bewaking instellen.

Hoe groot is het gebied van Boumba Bek National Park ?
2.382 vierkante km. Dat is ongeveer zo groot als de provincie Flevoland. Het park ligt in het zuidoosten van Kameroen. Het is nog ongerept en wordt ook wel ‘de laatste wildernis’ genoemd. Maar ook hier zijn bosolifanten niet meer veilig.

Hoe erg is de afname bosolifanten?
WNF heeft de afgelopen 3 jaar grootschalig onderzoek gedaan naar het aantal bosolifanten in dit deel van het Congo Bekken. Eerdere tellingen hadden laten zien dat de meeste bosolifanten hier leven, terwijl in Democratische Republiek Congo (DRC) bijvoorbeeld bosolifanten op heel veel plaatsen al zijn verdwenen. Dit is dramatisch. Bosolifanten vrouwtjes krijgen maar één jong per 4 jaar. Het gaat lang duren voordat de populaties zich hebben hersteld. Maar voorlopig is er nog helemaal geen herstel, omdat er nog gestroopt wordt.

WNF voert al heel lang actie voor de bosolifant. Wat is er bereikt tot nu toe? Waarom is deze actie nu belangrijk?
WNF heeft zich in eerste instantie sterk gemaakt voor het instellen van nationale parken, zodat het leefgebied van bosolifanten, maar ook andere dieren zoals chimpansees en gorilla’s, werd veiliggesteld. In de afgelopen 15 jaar heeft dit geleid tot een sterke toename in nationale parken. Ook Boumba Bek National Park is mede op voordacht van WNF in 2004 ingesteld. Daarna heeft WNF parkrangers opgeleid, van materiaal en in eerste instantie ook van salaris voorzien. Inmiddels is het aantal parkrangers zo sterk gestegen dat de parken redelijk beschermd kunnen worden, al zijn het er nog steeds te weinig. De salarissen worden inmiddels betaald door de nationale overheid en de budgetten voor de parken zijn aanzienlijk gestegen. Toch bleek na 2010 de stroperij zo sterk toe te nemen dat de overheid niet in staat was de parken goed te beschermen. WNF heeft vooral gewerkt aan het versterken van de internationale samenwerking in de regio om de internationale misdaadsyndicaten die achter deze handel zitten beter aan te kunnen pakken. Sinds vorig jaar heeft WNF een nieuwe anti-stroperijaanpak ontwikkeld, Zero Poaching Toolkit, gebaseerd op succesvolle ervaringen in Azië. Deze richt zich nog veel meer op effectieve patrouilles en het betrekken van lokale bevolking bij anti-stroperij. Dit heeft geleid tot weer meer arrestaties en veroordelingen in Centraal-Afrika.

Wat zijn eventuele straffen voor stropers?
In Kameroen is de maximale straf op olifantstroperij 3 jaar cel.

Hoe zijn de contacten met de overheid? En hoe werkt dat op lange termijn?
Op lange termijn zijn de overheden in staat om de parken geheel zelfstandig te beheren. WNF werkt samen met het Ministerie van Bossen in Kameroen. Hierbij adviseert WNF de overheid over het anti-stroperijbeleid en kan WNF zelfstandig onderzoek doen en bijvoorbeeld informantennetwerken opereren. Deze zijn heel belangrijk en effectief in de strijd tegen stroperij. Op de lange termijn zou de overheid deze over kunnen nemen.

Hoe zijn de omstandigheden in het gebied?
Het park Nki heeft op papier voldoende ecoguards, maar in de praktijk blijkt dit te weinig. Hierover heeft WNF in oktober overleg gevoerd en er zijn maatregelen aangekondigd. Ook zijn er personele wijzigingen doorgevoerd wanneer er twijfel was bij de effectiviteit van parkwachters. WNF zal eigen personeel toevoegen aan de patrouillepost, zodat er altijd een werknemer van WNF aanwezig is. Dit om te voorkomen dat er door onachtzaamheid de post wordt verlaten en door stropers kan worden vernield. Stropers zullen Ekouah bai in Nki gaan mijden als ze merken dat er altijd rangers zijn. Uiteindelijk moeten de parken weer geheel vrij worden van stroperij.

Komen de bosolifanten terug als we dit rangerstation bouwen?
Als de Pondo bai veiliger is door de permanente aanwezigheid van parkrangers in het station, hebben bosolifanten dat snel door. Dat is gebleken in Lobeke National Park waar bijna dagelijks bosolifanten bij het rangerstation komen. In buurland Centraal Afrikaanse Republiek moest het Dzanga Sanga park kort verlaten worden tijdens de burgeroorlog. In een week tijd zijn toen 26 bosolifanten afgeslacht en de overige bosolifanten verdwenen het bos in. Nadat de rangers hun post weer hadden ingenomen kwamen de bosolifanten binnen een paar weken alweer terug.

De grootste positieve ontwikkeling is het verbod op de handel in ivoor dat China heeft afgekondigd. Momenteel is China de grootste afzetmarkt voor ivoor. Als deze markt wegvalt, zal ook de vraag afnemen en denken wij dat de stroperij sterk afneemt. Maar misschien dat dit even duurt dus goede bescherming in het bos blijft essentieel.

Wat hebben parkrangers aan een permanent rangerstation?
Het rangerstation is ook belangrijk voor de rangers. Zij hebben dan een dak boven hun hoofd en toegang tot elektriciteit. Dat betekent dat ze beter kunnen uitrusten van hun zware patrouilles en de batterijen van hun apparatuur kunnen opladen. Ze kunnen dan permanent in het park blijven en meer effectieve patrouilledagen lopen.

Hoe is de lokale betrokkenheid met het onderwerp?
De lokale bevolking heeft eigenlijk niets aan de stroperij. Alleen de jager en een paar dragers verdienen wat geld. Het ivoor, en dus het grote geld, verdwijnt naar het buitenland. Ondertussen corrumpeert de stroperij de hele gemeenschap. Politie wordt omgekocht, mensen voelen zich bedreigd en onzeker. Mensen weten dat bosolifanten belangrijk zijn voor het bos en ze spelen vaak ook een belangrijke rol in de lokale cultuur. Aan de andere kant kunnen bosolifanten gevaarlijk zijn en ze kunnen akkers vernielen waardoor er schade ontstaat.

Is er een ontwerp van een rangerstation?
Die wordt op dit moment gemaakt.

Waar streven we naar op lange termijn, als er €20.000 is opgehaald?
Meer rangers voor het park, waarschijnlijk nog een rangerstation (op de grens met Congo). Goede training en uitrusting van de rangers. Effectieve informatennetwerken rond beide parken.

Kan ik meer over bosolifanten en stroperij leren?
Jazeker! Bekijk onze webinar of lees de bijbehorende Q&A.